1η έκδοση: Απρίλιος 2023

Το «πλίθινο σπίτι» υπήρξε, όπως υπήρχαν πολλά τέτοια σπίτια σε όλη τη µεταπολεµική Ελλάδα. Ένα σπίτι χτισµένο µε συλλογική εργασία στις παρυφές µιας επαρχιακής πόλης, όπου κατοικούσε µια οικογένεια βιοπαλαιστών µε εννέα παιδιά. Και η «δύναµή» του δεν ήταν άλλη από την αξιοπρέπεια, τη λεβεντιά, την αγωνιστικότητα, την αλληλεγγύη και την αγάπη που βασίλευαν εκεί µέσα. Μια δύναµη που ξεπερνούσε τους πλίθινους τοίχους και ακτινοβολούσε σε όλη τη γειτονιά.

Σαν σε κινηµατογραφική ταινία, η συγγραφέας ζωντανεύει αληθινά περιστατικά από τις ταραγµένες δεκαετίες του ’50, του ’60, του ’70 και τη µεταπολίτευση, όπως τα έζησαν τα πρόσωπα του βιβλίου και η ίδια στην επαρχία και αργότερα στην Αθήνα, µε αφήγηση τρυφερή και συγκινητική, ιστορικά ακριβή και αιχµηρή, αποκαλυπτική και ενίοτε ελαφρώς ειρωνική. Περιγράφει επίσης τις βαρύτατες συνέπειες της χούντας, τις ανεκπλήρωτες και διαψευσµένες ελπίδες της δηµοκρατικής µεταπολίτευσης. 

Στις σελίδες του βιβλίου ξεδιπλώνονται αντιθέσεις και συγκρούσεις ανάµεσα στη φτώχεια και την απληστία, στην ντοµπροσύνη και την υποκρισία, στην αξιοπρέπεια και τη δουλικότητα, στην περηφάνεια και την υποταγή. Συνολικά αναδεικνύει τη διαχρονική υπεροχή των αξιών του σκεπτόµενου κοινωνικού ανθρώπου, πολύτιµων και στη σηµερινή εποχή.

***

Παρουσίαση στο Πριν από την Ελένη Γήρα

Το πρώτο βιβλίο της Πόπης Δέδε-Δεσύλλα (εκδόσεις Τόπος)  είναι μια ξεχωριστή λογοτεχνική μαρτυρία που «αναδεικνύει τη διαχρονική υπεροχή των αξιών του σκεπτόμενου κοινωνικού ανθρώπου, πολύτιμων και στη σημερινή εποχή»

(...) Η συγγραφέας καταγράφει με χιούμορ αλλά και δίκαιη καταγγελτική διάθεση τη σκληρή ζωή, καθώς και τα στραβά και τα ανάποδα των χρόνων πριν τη δικτατορία, στη διάρκεια της δικτατορίας και στις πρώτες δεκαετίες της μεταπολίτευσης. Από τις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν σε αντίστιξη άνθρωποι-αρπακτικά, εγωιστές, κυνικοί και άκαρδοι, αλλά και άνθρωποι με περίσσευμα καρδιάς, γενναιόδωροι και αλληλέγγυοι. Ξέγνοιαστα παιδικά παιχνίδια, όπως ποδόσφαιρο με μπάλα φτιαγμένη από εφημερίδες, αλλά και πανταχού παρούσα η βία και η αυθαιρεσία της Χωροφυλακής, του «παιδονόμου» και των τοπικών παραγόντων. Αρκετές εικόνες θυμίζουν κινηματογραφική ταινία, όπως μια δύσκολη γέννα στο πλίνθινο σπίτι.

Οι ήρωες του βιβλίου, τόσο οι νέοι όσο και οι μεγαλύτεροι, δεν είναι παθητικοί θεατές της ζωής: αγωνίζονται, σπουδάζουν, δουλεύουν, αντιστέκονται στην τυραννία της δικτατορίας αλλά και των κοινωνικών προκαταλήψεων. Παράλληλα, επισημαίνονται οι βαριές συνέπειες της δικτατορίας, καθώς και οι ανεκπλήρωτες και διαψευσμένες ελπίδες της δημοκρατικής μεταπολίτευσης. Ας σημειωθεί ότι τα περιστατικά που αναφέρονται στο βιβλίο είναι όλα αληθινά, αν και τα ονόματα των προσώπων είναι, για ευνόητους λόγους, αλλαγμένα.

Τούτη η «λογοτεχνική μαρτυρία», όπως χαρακτηρίζεται αυτό το πεζογράφημα, δεν αναλώνεται στη νοσταλγία του παλιού «καλού» καιρού, δεν εξωραΐζει το παρελθόν. Όπως εύστοχα επισημαίνεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «αναδεικνύει τη διαχρονική υπεροχή των αξιών του σκεπτόμενου κοινωνικού ανθρώπου, πολύτιμων και στη σημερινή εποχή». Αν και η Δύναμη του πλίνθινου σπιτιού είναι το πρώτο βιβλίο της Πόπης Δέδε-Δεσύλλα, είναι φανερή η δύναμη του κριτικού βλέμματος της συγγραφέως, του πολιτικού και ιστορικού στοχασμού της, καθώς και των ζωντανών περιγραφών των περιστατικών, των συγκρούσεων και των αντιθέσεων.

Διαβάστε την βιβλιοκριτική εδώ
γράφει η Ελένη Γήρα, Πριν 16/04/24

Ακούστε εδώ (μετά το 15:38) μια συζήτηση της Πόπης Δέδε- Δεσύλλα με τον Ραφίκ Αμπντίν για την εκπομπή Ραδιοκοινότητες, Στο Κόκκινο (21/05/2024).